چکیده تحقیق پایانی خانم سیده خدیجه کاظمی باعنوان : حق حیات از دیدگاه اسلام و حقوق بشر

چکیده
نخستین حقی که قرآن کریم برای انسان برشمرده ، حق حیات است. لذا هیچ کس مجاز نیست که حیات مادی یا معنوی دیگران رااز بین ببرد. سلب حق حیات مادی با قتل امکان پذیر و سلب حیات معنوی با گمراه سازی و گم کردن سعادت و فلا ح تحقق می¬یابد. این پژوهش بر آن است که با ارائه اقسام روشهای شناخت انسان که بهترین آن شناخت انسان به وسیلۀ خود اوست و همچنین بیان اصول نظری بشر در اسلام که همان نگرش انسان شناختی، اصل توحید و معاد و حکمت و کرامت انسانی است روشن کند که منبع و سرچشمۀ همه حقوق انسان، خداوند است و اوست که بر تمام ابعاد وجودی او احاطه دارد از سویی دیگر در وضع قانون برای خودش هیچ نفعی متصور نمی¬شود. دین اسلام برای حق حیات ارزش زیادی قائل است لذا هر گونه آسیب رساندن به حیات نفس را حرام و مرتکب آن را مستحق کیفر می¬داند از نظر اسلام کسانی که به علت ارتکاب قتل عمد یا فساد در زمین، مرتد شدن و رویگردانی از اسلام یا حتی کسانی که مشرک شده¬اند و با خدا و پیامبرش سر جنگ دارند، را مستحق مجازات می داند و معتقد است چنین اشخاصی حق حیات ندارند و با وجود شرایط، شارع می¬تواند حیات آنها ار نقض کند. پس قصاص نفس و نقض حیات بعضی از افراد باعث بالا بردن ارزش و کرامت آنها شده و اجرای اعدام، اجرای عدالت است نه رواج ظلم و ستم.
در مقدمه اعلامیه حقوق بشر نیز همه دولتها و جوامع مکلف به اجرای مواد حقوق بشر از جمله حق حیات شده¬اند قدرتهای جهانخوار وقتی دم از حقوق بشر می زنند مسلماً انگیزه انسانی و معنوی و اخلاقی ندارند، آنها هدفشان ساختن پوششی برای جنایات بیشتر و استعمار فزونتر خود هستند.
کلید واژه¬ها: حق ، حیات ، حقوق، اعلامیه حقوق بشر، اسلام، غرب

واژگان کلیدی
1) حق: ثابت، ضد باطل، راغب می‌گوید: اصل حق به معنی مطابقت و موافقت است در قاموس ضد باطل، صدق وجود ثابت و غیره گفته می‌شود (قاموس قرآن، جلد2 صفحه 158).
2) حیات: عمر، زیست، مقابل ممات، زندگانی (علی اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، جلد6، چاپ اول، تهران، موسسه و چاپ و نشر دانشگاه تهران، 1373، صفحه 8119).
3) حقوق: به معنی حفره یا خندق، شهری بود که در حدود اشیر واقع بود و الان آنرا یاقوق می‌نامند در طرف شمال دریایی جلیل به مساحت 7 میل به جنوب صفر مانده واقع است. حقوق به معنی حق‌ها، سزاها، پاداشها واجبات (علی اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، ج6، چاپ اول تهران، موسسه و چاپ و نشر دانشگاه تهران، 1373، ص8034).
اسلام:جمع سلم به معنای گردن نهادن، دین پذیرفتن، با دین پیغمبری از پیغمبران در آمدن (فرهنگ معین ص2091)
اعلامیه حقوق بشر: ورقه‌ی خطی یا چاپی که در آن امری را به مسع مردم برسانند، بیان نامه، اعلام نوشته‌ا‌ی که به منظور آگاه ساختن مردم به امری انتشار دهد، فرعنگ معین، ص2532

فهرست منابع

 قرآن کریم. ترجمه مهدی الهی قمشه¬ای
 نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی
1. ایمان، عباس، فرهنگ اصطلاحات حقوق کیفری، چاپ اول ، تهران ، نشر آریان، 1382.
2. جعفری،محمدتقی ، نظام جهانی حقوق بشر، چاپ اول، تهران ف موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1385.
3. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، جلد3و22، قم ، مرکز نشر اسراء، 1384.
4. جوادی آملی، عبدالله، حق و تکلیف در اسلام، چاپ 22، قم، مرکز نشر اسراء، 1384.
5. جوادی آملی، عبدالله، حیات حقیقی انسان در قرآن، چاپ دوم ، قم ف مرکز نشر اسراء، 1382.
6. جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینیۀ جلال و جمال، چاپ پنجم، مرکز نشر رجاء ، 1375.
7. جوادی آملی، عبدالله، فلسفه حقوق بشر، چاپ دوم ، قم ، مرکز نشر اسراء، 1377.
8. سبحانی، جعفر، منشور عقاید امامیه، قم ، موسسه امام صادق(ع) انتشارات توحید، 1376.
9. صفا تاج، مجید ، تکفیر، چاپ اول، تهران، دفتر نشرو فرهنگ اسلامی، 1380.
10. طباطبایی،محمد حسین ، المیزان فی التفسیر القرآن، جلد 3، 11، 5، 12، چاپ پنجم، قم ، انتشارات جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
11. عمید زنجانی، فقه سیاسی، نظام سیاسی و رهبری در اسلام، چاپ سوم ، تهران ف انتشارات امیر کبیر، 1373.
12. عمید زنجانی، مبانی حقوق بشر در اسلام و دنیای معاصر، تصحیح ابوالفضل احمد زاده، تهران ، 1388.
13. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، چاپ 16، تهران ، انتشارات امیر کبیر، 1357.
14. قربان نیا، ناصر، حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، 1387/
15. قریشی، علی اکبر، قاموس قرآن ، جلد 5، چاپ 15، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1386.
16. کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه علم حقوق و نظام حقوقی ایران، چاپ77، تهران، دانشگاه تهران، 1390.
17. گلدوزیان، ایرج، بایسته¬های حقوق جزای عمومی، چاپ21، تهران، میزان، 1390.
18. مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن ، جلد1، چاپ3، تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندری ، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 1377.
19. مصباح یزدی، محمد تقی، جامعه و تاریخ ازدیدگاه قرآن، چاپ دوم ، شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، 1379.
20. مصباح یزدی، محمد تقی، جزوه درس حقوق، تهران، درس 202.
21. مصباح یزدی، محمد تقی،مشکات، (معارف قرآن) و(نظریۀ حقوقی اسلام)، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)،1386.
22. مطهری، مرتضی، انسان کامل، چاپ21، تهران ، نشر صدرا، 1383.
23. مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، چاپ 35، تهران ، نشر صدرا، 1388.
24. مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام ، چاپ60، تهران ، نشر صدرا، 1387.
25. مطهری، مرتضی، حق و باطل، چاپ 28، تهران ، نشر صدرا، 1388.
26. مطهری، مرتضی،مقدمه¬ای بر جهان بینی اسلامی، چاپ امیر، قم، انتشارات صدرا، 1376.
27. مطهری، مرتضی،نظام حقوق زن در اسلام، چاپ55، تهران، نشر صدرا، 1376.
28. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، جلد3، چاپ4، تهران ، انتشارات سپهر، 1365.
29. مکارم شیرازی و دیگران، پیام امام (جلد1، چاپ چهارم، پیام امام، جلد1، چاپ 4، تهران ، دارالکتب الاسلامیه.1386.
30. مکارم شیرازی و دیگران، پیام امام جلد1، چاپ 4، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1386.
31. مکارم شیرازی و دیگران،تفسرذ نمونه، جلد 4، چاپ 33، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1386.
32. مکارم شیرازی و دیگران،تفسیرنمونه ، جلد10، چاپ 22، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1372.
33. مکارم شیرازی و دیگران،تفسیرنمونه ،جلد 1، چاپ 35، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1377.
34. مکارم شیرازی و دیگران،تفسیرنمونه ،جلد 11، چاپ 21، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1380
35. مکارم شیرازی و دیگران،تفسیرنمونه ،جلد 2، چاپ 24، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1386.
36. مکارم شیرازی و دیگران،تفسیرنمونه ،جلد 20، چاپ 27، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1386.
منابع عربی:
37. حر عاملی، محمد بن حسن بن علی، وسائل الشیعه، جلد18، چاپ60، تهران، مکتب الاسلامیه، 1367.
38. راغب اصفهانی، مفردات الفاظ قرآن کریم، حسین خدا پرست، چاپ اول، قم ، انتشارات نوید الاسلام، 1387.
39. طبرسی، امین الاسلام، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج4، چاپ 3، ناصر خسرو، 1372.
40. طریحی، فخرالدین ، مجمع البیان، جلد5، تهران، 1375.
41. کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، جواد مصطفوی، جلد1، تهران ، دفتر نشر فرهنگ اهل البیت علیه السلام،
42. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، جلد59، چاپ دوم ، موسی خسروی، انتشارات کتاب فروشی الاسلامیه، 1363.
43. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج1، تهران، بنگاه نشر کتاب و ترجمه، 1360.
منابع انگلیسی
44. مارسل نورمان، مجازات مرگ، ترجمه ابوالحسن سروقدم، چاپ اول، مشهد ، آستان قدس رضوی، 1384.
مقالات
45. آقامیرسلیم، مرضیه، جایگاه مجازات اعدام در حقوق بشر اسلام و غرب، خبر نامه انجمن ایرانی حقوق جزاء، شماره 8و7.
46. راعی، مسعود، مقاله معناداری و حق حیات.
47. ربانی گلپایگانی، علی، صبانی و مزایای حقوق بشر در اسلام، مجله حوزه ، شماره 32.
48. سلیمی، عبدالحکیم، اصول نظری حقوق بشر در اسلام.
سایت¬ها
49. www.noor mags.ir